چرا فشار خون بالا قاتل خاموش است؟
افرادی که مبتلا به فشار خون بالای اولیه هستند، ممکن است تا سالها هیچ علامتی بروز ندهند و از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند و زمانی متوجه بیماری خود شوند که دچار عوارض بیماری و علائم ناشی از آن مانند تاری و اختلال دید، درد قفسه سینه، تنگی نفس به هنگام فعالیت، سر درد و ... شوند.
تنها راهی که میتوان در زمان مناسب به این بیماری پی برد غربالگری منظم بیماری از طریق اندازه گیری دورهای آن است.
علائم و عوارضی که فشار خون بالا میتواند در بدن ایجاد کند شامل موارد زیر است:
1- سردرد شدید
2- آسیب کلیوی و نیاز به دیالیز در مراحل پیشرفته بیماری
3- آسیب قلبی از جمله نارسایی قلبی و یا افزایش ریسک سکته قلبی
4- آسیب چشمی از جمله تاری دید و نابینایی
5- سکته مغزی
عوارض قلبی ناشی از افزایش فشار خون
اگر قلب را مانند یک پمپی فرض کنیم که آب را در یک مسیری به گردش درمی آورد، در صورت وجود یک گرفتگی و اشکال در مسیر این گردش آب، پمپ مجبور است با قدرت بیشتری کار کند. این اشکال همان فشار خون بالا است که سبب میشود قلب به مرور خودش را قویتر و بزرگتر کند و در نتیجه نیاز به خونرسانی بیشتر به خود قلب بوجود بیاید. تا 10 سال ممکن است فرد متوجه این موضوع نشود ولی بعد از آن قلب به قدری بزرگ شده که دیگر عروق آن نمیتوانند خون کافی به قلب برسانند؛ در نتیجه باعث ایجاد سکته میشود. با دادن داروهای ضد فشار خون اغلب میتوان عوارض قلبی فشار خون بالا را بهبود داد.
از آسیبهای قلبی فشار خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش ضخامت جدار بطن چپ
نارسایی قلبی
آسیب عروق بزرگ قلبی
فشار خون بالا میتواند باعث ضخیم شدن و سفت شدن دیوارههای شریانها شود، که این وضعیت به آترواسکلروز معروف است
سکته قلبی
یکی از عوارض اصلی فشار خون کنترل نشده بیماری های قلبی از جمله سکته قلبی و یا نارسایی قلب است.
علائم یک حمله قلبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد، فشار و یا ناراحتی در مرکز قفسه سینه
- درد و یا ناراحتی در سایر بخشهای بالا تنه شامل بازوها کمر گردن فک و یا شکم
- تنگی نفس
- حالت تهوع، استفراغ، باد گلو و ترش کردن(سوزش سر دل)
- تعریق(غالبا عرق سرد)
- ضربان قلب تند و یا نامنظم
- سرگیجه
اگر علائم فوق بیشتر از ده دقیقه ادامه پیدا کرد و یا به صورت منقطع در مدت کوتاه رویت شدند سریعا با اورژانس تماس بگیرید و تلاش نکنید تا به تنهایی و با پای خود به بیمارستان مراجعه کنید.
بسیاری از بیماران قلبی عروقی هیچ علامت خاصی ندارند. در واقع اولین نشانه این بیماری می تواند یک حمله قلبی باشد. از همین رو کنترل عوامل مستعد کننده بیماری قلبی عروقی از جمله فشار خون بسیار اهمیت دارد.
عوارض سکته مغزی
سکته مغزی چیست؟ سکته مغزی واژه پزشکی است که در زمانی که یک بخش از مغز به علت مشکل خونرسانی آسیب میبیند استفاده میشود. این آسیب خونرسانی میتواند به یکی از دو نوع زیر باشد:
❗سکته مغزی غیر خونریزی دهنده: سرخرگی که به مغز میرسد توسط لخته خون بسته شود و بخشی از مغز به مدت طولانی بدون خون بماند.
❗سکته مغزی خونریزی دهنده: سرخرگ به صورت ناگهانی پاره شود و خونریزی به داخل یا اطراف مغز آغاز گردد.
عدم کنترل صحیح فشار خون باعث پارگی سرخرگهای مغزی و ایجاد سکته مغزی میشود.
اگر فشار خون خیلی بالا، به صورت ناگهانی و بدون نظارت پزشک درمان شود و در عرض چند ساعت، خیلی زیاد کاهش یابد، صحیح نیست و باعث ایجاد سکته مغزی از نوع غیر خونریزی دهنده میشود.
عوارض چشمی
عوارض افزایش شدید فشار خون در چشم میتواند به صورت التهاب عصب بینایی و یا خونریزی چشمی باشد که در موارد شدید ممکن است منجر به نابینایی شود.
عوارض کلیوی
بیماری کلیه ناشی از افزایش فشار خون «هیپرتانسیو نفرواسکلروزیس» نامیده میشود. فشار خون بالا که به خوبی کنترل نشود میتواند سیر پیشرفت تعداد زیادی از بیماریهای کلیه را تشدید کند. در صورت عدم کنترل صحیح فشار خون ممکن است نارسایی کلیه پیشرفته ایجاد شود و نهایتا فرد نیاز به دیالیز پیدا کند. آسیب کلیوی ناشی از افزایش فشار خون در افراد با نژاد سیاه و افرادی که سایر بیماریهای آسیب رسان کلیوی از جمله دیابت شدید دارند، بیشتر دیده میشود.
مشکلات متابولیکی
فشار خون بالا میتواند به مشکلات متابولیکی مانند دیابت و افزایش سطح کلسترول منجر شود.
آنوریسم
فشار خون بالا میتواند باعث ضعیف شدن دیوارههای شریانها شود که منجر به تشکیل آنوریسم (اتساع غیرطبیعی شریان) میشود. این وضعیت میتواند به ترکیدگی شریان و خونریزی داخلی منجر شود.
عوامل خطرزا برای فشار خون بالا
عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند. برخی از این عوامل شامل:
- سن: خطر ابتلا به فشار خون بالا با افزایش سن افزایش مییابد.
- جنسیت: مردان تا حدود سن ۵۵ سالگی بیشتر در معرض خطر هستند. پس از یائسگی، زنان نیز به همان میزان در معرض خطر قرار میگیرند.
- سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده با فشار خون بالا میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- نژاد: فشار خون بالا در افراد سیاهپوست بیشتر شایع است.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل مهم خطرزا برای فشار خون بالا است.
- عدم فعالیت بدنی: نداشتن فعالیت بدنی کافی میتواند خطر فشار خون بالا را افزایش دهد.
- رژیم غذایی نامناسب: مصرف زیاد نمک، چربیها و قندها میتواند به فشار خون بالا منجر شود.
- مصرف الکل و دخانیات: مصرف زیاد الکل و دخانیات میتواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- استرس: استرس مزمن میتواند به افزایش فشار خون منجر شود.
- بیماریهای مزمن: بیماریهایی مانند دیابت و بیماریهای کلیوی میتوانند خطر فشار خون بالا را افزایش دهند.
تشخیص فشار خون بالا
تشخیص فشار خون بالا از طریق اندازهگیری منظم فشار خون انجام میشود. پزشکان معمولاً از دستگاه فشارسنج برای اندازهگیری فشار خون استفاده میکنند. اندازهگیری فشار خون در شرایط مختلف و در چندین نوبت میتواند به تشخیص دقیقتر کمک کند.
✅ آزمایشهای تکمیلی
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشهای تکمیلی را برای بررسی علل زمینهای فشار خون بالا تجویز کند. این آزمایشها ممکن است شامل:
- آزمایش خون: برای بررسی سطح کلسترول، قند خون و عملکرد کلیهها.
- آزمایش ادرار: برای بررسی وجود پروتئین یا دیگر مواد غیرطبیعی در ادرار.
- الکتروکاردیوگرام (ECG): برای بررسی عملکرد قلب.
- اکوکاردیوگرام: برای بررسی ساختار و عملکرد قلب.
- مونیتورینگ 24 ساعته فشار خون: برای اندازهگیری فشار خون در طول یک روز کامل.
مدیریت و درمان فشار خون بالا
مدیریت و درمان فشار خون بالا شامل تغییر شیوه زندگی و مصرف داروها است. تغییرات در شیوه زندگی میتواند به کاهش فشار خون و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.
تغییرات در شیوه زندگی
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و محصولات لبنی کم چرب میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. کاهش مصرف نمک و چربیهای اشباع نیز مفید است.
- فعالیت بدنی منظم: انجام فعالیتهای بدنی منظم مانند پیادهروی، دویدن، شنا و دوچرخهسواری میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- کاهش وزن: کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی میتواند فشار خون را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد.
- کاهش مصرف الکل: مصرف الکل باید به حداقل ممکن کاهش یابد.
- ترک دخانیات: ترک سیگار و دیگر محصولات دخانی میتواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش فشار خون کمک کند.
مدیریت استرس: تمرینات آرامسازی، مدیتیشن و یوگا میتواند به کاهش استرس و بهبود فشار خون کمک کند.
مصرف داروها
در برخی موارد، تغییر شیوه زندگی به تنهایی برای کنترل فشار خون کافی نیست و پزشک ممکن است تجویز دارو را توصیه کند. انواع مختلفی از داروهای فشار خون وجود دارد که هر یک بهطور متفاوت عمل میکنند:
- دیورتیکها: این داروها به کاهش مایعات بدن کمک میکنند که میتواند فشار خون را کاهش دهد.
- بتا بلوکرها: این داروها ضربان قلب را کاهش میدهند و فشار خون را پایین میآورند.
- مهارکنندههای ACE: این داروها باعث گشاد شدن عروق خونی میشوند که میتواند فشار خون را کاهش دهد.
- مسدودکنندههای کانال کلسیم: این داروها از انقباض عروق خونی جلوگیری میکنند و فشار خون را کاهش میدهند.
مهارکنندههای رنین: این داروها تولید آنزیم
کلینیک سین: همراه شما در مسیر کنترل فشار خون
فشار خون بالا میتواند به عوارض جدی مانند بیماریهای قلبی و سکته مغزی منجر شود. کنترل صحیح فشار خون برای حفظ سلامتی بسیار مهم است.
خدمات ما شامل:
- چکاپهای منظم: برای بررسی فشار خون و سایر عوامل خطر.
- آموزش مدیریت فشار خون: شامل رژیم غذایی، ورزش، داروها و نظارت.
- مشاوره تغذیه: برای یک برنامه غذایی سالم و متناسب.
- پایش فشار خون: برای ردیابی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی.
- مدیریت دارو: برای مصرف صحیح داروهای فشار خون.
- حمایت عاطفی: برای مقابله با چالشهای عاطفی فشار خون بالا.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان مبتلا به فشار خون بالا هستید، برای رزرو وقت مشاوره با ما تماس بگیرید. ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم تا فشار خون خود را کنترل کرده و زندگی سالم و پرباری داشته باشید.