نقش سدیم در بدن

سدیم یکی از منابع معدنی ضروری برای بدن است که میزان آن در بدن توسط کلیه‌ها‌ تنظیم می‌شود و به تعادل مایعات بدن کمک می‌کند. همچنین برای عملکرد درست دستگاه عصبی و ماهیچه‌ها‌ ضروری است.

سدیم چگونه بر قلب اثر می‌گذارد؟

وقتی سدیم اضافی در جریان خون باشد، آب را به داخل رگ‌ها‌ می‌کشاند که این باعث می‌شود حجم خون، داخل رگ‌ها‌ زیاد شود و در نتیجه فشار خون بالا برود. مانند این است شیر آب را بیشتر باز کنید، مقدار آب بیشتری خواهید داشت اما فشار آب هم افزایش پیدا می‌کند.

این موضوع می‌تواند به مرور زمان باعث گشاد شدن رگ‌ها‌ و صدمه به دیواره رگ‌ها‌ شود و سرعت بالای جریان خون می‌تواند سبب تجمع مواد رسوبی (مانند کلسترول) در دیواره سرخرگ‌ها‌ و در نتیجه مسدود شدن سرخرگ شود.  

افزایش فشار خون با مجبور کردن قلب برای پمپاژ بیشتر آن را خسته می‌کند، در نتیجه می‌تواند سبب نارسایی‌هایی در آن شود. همچنین آب اضافه‌ای که در بدن جریان دارد سبب ورم و افزایش وزن ناشی از آب می‌شود.

افراد مختلف حساسیت‌ها‌ی متفاوتی نسبت به سدیم از خود نشان می‌دهند و در بعضی از افراد ممکن است این اثرات شدیدتر بروز کند. حساسیت افراد به عوامل زیر وابسته است:

• سن

• وزن

• نژاد/ قومیت

• جنسیت

• بعضی از بیماری‌ها‌ی زمینه‌ای(مانند دیابت و بیماری‌ها‌ی مزمن کلیوی)

حتی اگر در حال حاضر فشار خون شما نرمال است با کاهش مصرف سدیم می‌توانید از بروز افزایش فشار خون که در اثر افزایش سن رخ می‌دهد تا حد امکان جلوگیری کنید. همچنین کاهش مصرف سدیم می‌تواند از بروز حمله‌ها‌ی قلبی، نارسایی‌ها‌ی قلبی، بیماری‌ها‌ی کلیوی، پوکی استخوان، سرطان معده و برخی از سردرد‌ها‌ نیز پیشگیری کند.

سدیم از کجا وارد بدن می‌شود؟

منبع اصلی سدیم، نمک خوراکی است که 40% وزن آن سدیم و 60% درصد آن کلر است. بر این اساس:

• یک چهارم قاشق چایخوری نمک = 575 میلی گرم سدیم

• یک دوم قاشق چایخوری نمک = 1150 میلی گرم سدیم

• سه چهارم قاشق چایخوری نمک = 1725 میلی گرم سدیم

• یک قاشق چایخوری نمک = 2300 میلی گرم سدیم

نکته قابل توجه این است که 70% سدیمی ‌که روزانه وارد بدن ما می‌شود از محصولات غذایی فرآوری شده، بسته‌بندی و یا غذای رستوران‌ها‌ است. 15 درصد سدیم از منابع غذایی طبیعی مانند بعضی از غذاهای دریایی، برخی میوه‌ها و لبنیات تامین می‌شود، 11 درصد در هنگام پخت و پز به غذا اضافه می‌شود و تنها 6 درصد از سدیم مصرفی روزانه، با نمک پاش به رژیم غذایی‌مان افزوده می‌شود. بنابراین حتی اگر دیگر هیچگاه از نمک پاش استفاده نکنید باز هم خیلی بیشتر از حد نیازتان سدیم دریافت می‌کنید.

از مواد غذایی پر سدیم موارد زیر را می‌توان نام برد:

• انواع نان

• پیتزا و ساندویچ‌ها‌

• سوپ‌ها‌ و دیگر غذاهای آماده

• گوشت‌ها‌ی فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس

سعی کنید جدول مواد غذایی را که در پشت هر محصول چاپ شده است را بررسی کنید و میزان نمک مصرفی روزانه خود را محاسبه کنید.

تنها منبع سدیم نمک خوراکی(سدیم کلرید) نیست و برخی از افزودنی‌ها‌ی دیگر مواد غذایی فرآوری شده نیز دارای سدیم هستند؛ باید مواظب آن‌ها‌ نیز باشیم.  

و در آخر ...

ارتباط مصرف بیش از حد سدیم و صدمه‌ها‌ی قلبی و کلیوی کاملا اثبات شده است و جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد. تحقیقات انجمن قلب آمریکا نشان داده است که با کاهش مصرف سدیم، در 10 سال آینده تا 25 درصد از میزان مرگ و میر در اثر فشار خون بالا و 500هزار تا یک میلیون مرگ در اثر بیماری‌ها‌ی کلیوی کاهش می‌یابد.

میزان نیاز روزانه سدیم در حالت ایده‌آل 1500 میلی گرم و حداکثر 2300 میلی گرم در روز است و مقادیر بیشتر می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی‌مان ایجاد کند. پس لطفا مراقب سلامت خود و خانواده‌مان باشیم.