از شایع و رایج‌ترین علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تکرر ادرار
• احساس تشنگی شدید و نوشیدن مایعات زیاد
• گرسنگی شدید
• خستگی زیاد
• اختلالات بینایی مانند تاری دید
• زخمی که به خوبی ترمیم نمی‌شود.
• خشکی دهان
• کاهش وزن

علائم دیابت نوع ۱

علائم زیر مربوط به دیابت نوع ۱ هستند:

• گرسنگی بیش از حد
• تشنگی بیش از حد
• تاری دید
• خستگی
• ادرار مکرر
• کاهش وزن چشم‌گیر در زمان کم

قند خون بالا می‌تواند زمینه را برای بروز کتواسیدوز یا اغمای دیابتی مهیا کند. این عارضه می‌تواند با نشانه‌های زیر همراه باشد. از آن به عنوان یک فوریت اورژانسی یاد می‌شود.

تنفس سریع

• خشکی پوست و دهان
• چهره سرخ
• بوی دهان میوه‌مانند
• حالت تهوع
• استفراغ یا درد معده

با مشاهده این علائم لازم است با پزشک فوق تخصص غدد مشورت داشته باشید.

علائم دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ می‌تواند به آرامی ایجاد گردد. علائم ممکن است در ابتدا خفیف بوده و به سادگی از آن صرف‌نظر کرد. علائم اولیه بیماری عبارتند از:

• گرسنگی دائم
• فقدان انرژی
• خستگی
• کاهش وزن
• تشنگی زیاد
• ادرار مکرر
• خشکی دهان
• خارش پوست
•  تاری دید

هرچه بیماری پیشرفت کند، علائم آن شدید‌تر و خطرناک‌تر می‌شود. اگر میزان قند خون شما برای مدت طولانی بالا باشد، احتمال دارد علائم زیر را نیز تجربه کنید:

• عفونت مخمری
• زخم‌هایی که به آرامی ترمیم می‌شوند.
• لکه‌های سیاه روی پوست، بیماری که آکانتوز نیگریکانس (تیرگی پوست) نامیده می‌شود.
• درد پا
• اختلال نعوظ (ED)
• آسیب به سیستم عصبی خودمختار (ANS)
• برگشت انزال

مشکلات اورولوژیکیاحساس بی‌حسی در نوک انگشتان، یا نوروپاتی

علائم دیابت در زنان

بسیاری از علائم مرض قند در زنان و مردان مشترک است. با این حال زنان ممکن است نشانه‌های زیر را نیز تجربه کنند:

عفونت واژینال و دهانی و برفک واژن

رشد بیش از حد مخمر که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود، می‌تواند سبب عفونت واژینال، عفونت دهانی، و برفک واژن شود. این عفونت‌ها در زنان شایع هستند. عفونت‌های دهانی اغلب سبب یک لایه سفید روی زبان و داخل دهان می‌شوند. سطح بالای گلوکز در خون، رشد قارچ‌ها را منجر خواهد شد.

عفونت‌های مجاری ادراری

ریسک عفونت مجاری ادراری (UTI) در زنانی که مبتلا به قند خون بالا هستند، بیشتر است. بیماری‌های عفونت مجاری ادراری زمانی ایجاد می‌شوند که باکتری در مجاری ادراری وارد می‌شوند.

اختلال عملکرد جنسی زنانه

نوروپاتی دیابتی زمانی رخ می‌دهد که گلوکز بالای خون، به رشته‌های عصبی آسیب وارد می‌کند. این امر منجر به بی‌حسی و گزگز اندام‌هایی مانند دست، پا، ران و ساق پا خواهد شد. همچنین این بیماری ممکن است حس در ناحیه واژن تحت تاثیر قرار دهد و منجر به کاهش تمایلات جنسی زنان شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

این اختلال زمانی رخ می‌دهد که  سطح هورمون‌های مردانه در بدن زن، بالاست. متعادل نبودن این هورمون‌ها عارضه‌ای به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS را منجر می‌شود. PCOS ممکن است سبب یک نوع مقاومت به انسولین گردد که منجر به افزایش سطح خون و افزایش ریسک مرض قند می‌شود.

علائم دیابت در مردان

علاوه‌بر علائم رایج، قند خون بالا در مردان می‌تواند با نشانه‌های زیر همراه باشد:

• اختلال نعوظ (ED)
• آسیب به سیستم عصبی خودمختار (ANS)
• برگشت انزال
• مشکلات اورولوژیکی

علائم دیابت کودکان

شایع‌ترین علائم تیپ اول این بیماری در کودکان شامل موارد زیر است:

• افزایش تشنگی و ادرار
• گرسنگی
• کاهش وزن
• زودرنجی
• بوی دهان میوه‌ مانند
• تاری دید

دخترها ممکن است عفونت قارچی داشته باشند. کاهش وزن نشانه متداول قبل از تشخیص است.

علائم دیابت نوع ۲ در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ادرار مکرر، بخصوص در شب
• تشنگی زیاد
• خستگی
• کاهش وزن غیر منتظره
• خارش در اطراف نواحی تناسلی، که احتمالا با عفونت قارچی همراه باشد.
• ترمیم آهسته زخم‌ها
• تاری دید، به دلیل خشکی عدسی چشم
• رگه‌های تیره روی پوست، که آکانتوزیس نیگریکانس نامیده می‌شود
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

درمان دیابت

هدف شیوه‌های درمانی این است تا به طور موثر سطح گلوکز خون در محدوده نرمال خود قرار داشته باشد. تیپ اول این بیماری با انسولین و همچنین تغییراتی در رژیم غذایی و ورزش کنترل می‌شود. نوع دوم آن ممکن است با داروهای غیر انسولینی، انسولین، کاهش وزن، یا تغییراتی در رژیم غذایی کنترل شود. در ادامه به راهکارهای کنترل این بیماری اشاره شده است:‌

قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید.

پایش منظم و دقیق سطح گلوکز خون به شما کمک می‌کند تا بهتر و موثر‌تر بیماری خود را کنترل کنید. اینکه در هفته چند بار باید سطح قند خون را بررسی نمایید، به وضعیت سلامتی شما بستگی دارد. در این رابطه بهتر است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.

خدمات مشاوره کلینیک سین به شما این فرصت را می‌دهد تا تحت نظر  متخصصین، اطلاعات دقیقی از وضعیت قند خون را بدست آورید همچنین به راحتی با چند کلیک می توانید نوبت دهی دکتر متخصص مدنظرتان را انجام دهید.

تزریق انسولین

 مصرف این دارو می‌تواند برای افرادی که به نوع اول، دوم و حتی دیابت بارداری مبتلا هستند، تجویز شود. این دارو را نمی‌توان به صورت خوراکی مصرف کرد؛ چراکه آنزیم‌های معده در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کنند.

داروهای خوراکی

 در کنار انسولین داروهای خوراکی وجود دارند که می‌توانند به تنظیم سطح گلوکز در بدن کمک کنند. برخی از آنها لوزالمعده را تحریک کرده تا انسولین بیشتری تولید کند و برخی دیگر از آزاد شدن گلوکز از کبد به طور موثر جلوگیری خواهند کرد. برخی دیگر از داروها از جذب مجدد گلوکز توسط کلیه، پیشگیری خواهند کرد.

کاهش وزن و درمان چاقی

 افرادی که به چاقی مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به قند خون بالا قرار دارند. گاهی اوقات شدت چاقی به‌گونه‌ایی است که رژیم غذایی و ورزش برای درمان، پاسخ نمی‌دهند. در این حالت معمولا توصیه به جراحی خواهد شد. این شیوه درمانی معمولا به افرادی پیشنهاد می‌شود که به نوع دوم این بیماری مبتلا هستند.

پیوند لوزالمعده

 این شیوه درمانی معمولا برای افرادی که با تیپ اول این بیماری درگیر هستند، مورد توجه قرار می‌گیرد. در این حالت دیگر نیازی به انسولین درمانی یا مصرف سایر داروهای کنترل کننده قند خون، نخواهد بود.

درمان دیابت بارداری

برای حفظ سلامتی کودک و جلوگیری از عوارض حین زایمان، کنترل سطح قند خون در زنان باردار مورد توجه قرار می‌گیرد. رژیم غذایی سالم و ورزش، کنترل قند خون و در برخی موارد استفاده از انسولین یا داروهای خوراکی می‌توانند در کنترل قند خون بالا در بارداری توصیه شوند.

درمان پیش دیابت

اگر به پره دیابت مبتلا هستید، سبک زندگی و رژیم غذایی سالم به شما کمک خواهد کرد تا سطح گلوکز خون را در محدوده نرمال نگه دارید. حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته و کاهش حدود ۷ درصد از وزن بدن می‌تواند از ابتلا به نوع دوم این بیماری جلوگیری کند. با توجه به وضعیت سلامتی شما پزشک ممکن است مصرف داروهایی مانند متفورمین و گلوکوفاژ را نیز تجویز کند.

درمان دیابت نوع ۱

انسولین، درمان اصلی نوع اول این بیماری است. چهار نوع انسولین وجود دارد که بطور متداول استفاده می‌شوند. آنها بر اساس میزان سرعت تاثیرگذاری، و نحوه تاثیرگذاری با یکدیگر متفاوت هستند.

• انسولین با سرعت جذب سریع، در طی ۱۵ دقیقه وارد عمل شده و تاثیر آن ۳ الی ۴ ساعت طول می‌کشد.
• انسولین با تاثیرگذاری کوتاه مدت در طی ۳۰ دقیقه وارد عمل شده و تاثیر آن ۶ الی ۸ ساعت طول می‌کشد.
• انسولین با سرعت تاثیرگذاری متوسط در طی ۱ الی ۲ ساعت وارد عمل شده و تاثیر آن ۱۲ الی ۱۸ ساعت طول می‌کشد.
• انسولین با تاثیرگذاری بلند مدت، در طی چند ساعت بعد از تزریق وارد عمل شده و تاثیر آن ۲۴ ساعت و یا بیشتر طول می‌کشد.

مقدار انسولینی که باید در طول روز مصرف کنید، متغیر است. برای این منظور باید بطور مرتب قند خون خود را کنترل کنید تا بدانید چه مقدار انسولین باید تزریق کرد. تزریق انسولین با استفاده از سرنگ، قلم‌های آماده و پمپ انسولین انجام خواهد شد.

درمان دیابت نوع ۲

رژیم غذایی و ورزش می‌توانند به برخی افراد مبتلا به این بیماری هستند،کمک کنند. اگر تغییرات سبک زندگی برای پایین آوردن قند خون شما کافی نباشد، نیاز به دارو خواهید داشت. این داروها، قند خون شما را به روش‌‌های مختلفی کاهش می‌دهند.

درمان دیابت کودکان

برای درمان کودکانی که به قند خون بالا (نوع اول) مبتلا هستند، از راهکارهای زیر استفاده می‌شود:

• تزریق انسولین
• پایش منظم و مکرر سطح قند خون
• شمارش و اندازه‌گیری میزان کربوهیدرات دریافتی از مواد غذایی
• رژیم غذایی سالم و متناسب با وضعیت کودک. دقت داشته باشید، رژیم غذایی سالم به معنای رژیم سختگیرانه نیست. کودکانی که به قند خون بالا مبتلا هستند مانند دیگر اعضای خانواده  می‌توانند از خوراکی‌های متنوع استفاده کنند، مهم میزان دریافت آنهاست.
• داشتن برنامه ورزشی مرتب. توصیه شده است این کودکان روزانه حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی مناسب و موثر داشته باشند
  • انجام چکاپ دوره‌ای و آزمایش خون

  قرص دیابت

  در بیشتر موارد، تغییرات سبک زندگی برای کنترل قند خون بالا کافی هستند. در غیر اینصورت، چند نوع دارو وجود دارد که ممکن است کمک کننده باشند. در جدول زیر اطلاعات این داروها برای شما گردآوری شده است:

خلاصه ی متفورمین:

• دارویی برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2.
• گاهی اوقات برای کمک به کاهش وزن استفاده می شود (توسط FDA تایید نشده).
• نحوه عملکرد: افزایش حساسیت به انسولین و کاهش تولید گلوکز کبد.
• ملاحظات: برای همه مناسب نیست، با برخی داروها تداخل دارد، عوارض جانبی دارد.
• مهم: طبق دستور پزشک مصرف کنید، قند خون را چک کنید، در صورت بارداری یا شیردهی و عوارض جانبی جدی به پزشک اطلاع دهید.
• توجه: این اطلاعات جایگزین مشاوره پزشکی نیستند.

برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

علت دیابت

علل دیابت براساس وضعیت عمومی شما، پیشینه خانوادگی، نژاد، سلامتی و عوامل محیطی متفاوت است. هیچ علت متداولی برای بروز آن وجود ندارد. از دلایل شناخته شده‌ایی که سبب بروز این بیماری می‌شوند، به موارد زیر اشاره شده است:

• وزن

هرچه بافت چربی بیشتری داشته باشید، سلول‌های شما در برابر انسولین مقاوم‌تر می‌شوند.

• عدم تحرک

تحرک کم باعث به وجود آمدن بالا رفتن قند خون می شود

• سابقه خانوادگی

اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد، ریسک بروز بیماری در شما بیشتر است.

• نژاد یا قومیت

این بیماری در برخی نژادها بیشتر دیده می‌شود. سیاهپوستان از جمله این نژادها هستند.

• سن

افزایش شما را بیشتر در معرض ابتلا به قند خون بالا قرار می‌دهد.

• بارداری

زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک

این مشکل می‌تواند در زنان  منجر به قند خون بالا شود.

• فشار خون بالا

افزایش فشار خون می تواند یکی از علل بالا رفتن قند خون شود.

• سطح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسیرید

هر چقدر سطح چربی خون بالا باشد، به همان میزان ریسک بروز این بیماری افزایش پیدا می‌کند.

• بیماری های ویروسی

ابتلا به برخی بیماری‌های ویروسی می‌تواند در بروز مرض قند نوع یک موثر باشد.

عوارض دیابت

اگر دیابت به درستی درمان و کنترل نشود، با گذشت زمان می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی در نقاط مختلف بدن شود. همانطور که گفته شد، در این حالت سطح قند خون در بدن بالاست و از آنجا که خون در همه نقاط بدن جریان دارد، گلوکز اضافه به‌راحتی می‌تواند تاثیر منفی بر ارگان‌های مختلف بدن داشته باشد. عوارض ناشی از بیماری می‌تواند ناتوان کننده و حتی تهدید کننده زندگی باشد. در ادامه به شایع‌ترین عوارض این بیماری اشاره شده است.

عوارض دیابت نوع ۱

• بیماری قلبی و عروقی
• آسیب عصبی (نوروپاتی، Neuropathy)
• ناراحتی‌های کلیوی (نفروپاتی، Nephropathy)
• بیماری‌‌های چشم (رتینوپاتی، Retinopathy)
• زخم دیابتی
• بیماری‌های پوست و دهان

عوارض دیابت نوع ۲

عوارض دیابت نوع ۲ می‌تواند کوتاه مدت یا بلندمدت باشد. عوارض بلند مدت همان گزینه‌هایی هستند که در قسمت قبلی معرفی شدند. افت قند خون (هیپوگلیسمی) و افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) از عوارض کوتاه مدت این بیماری معرفی شده‌اند.

عوارض دیابت کودکان

اگر دیابت در کودکان درمان نشود، بسیار سریع پیشرفت خواهد کرد.  به نظر می‌رسد  افراد جوان، عوارض بیشتری را نظیر بیماری‌های کلیوی و چشمی، نسبت به کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، تجربه می‌کنند. همچنین ریسک فشارخون بالا و کلسترول بالا که فرد را در معرض بیماری قلبی عروقی قرار می‌دهد، بیشتر است. قند خون بالا در کودکان  با چاقی همراه است. به همین خاطر، تشخیص زودهنگام بیماری و توجه به کنترل وزن در افراد جوان بسیار مهم است.برای این منظور لازم است کودک رژیم غذایی سالمی داشته باشد و به اندازه کافی ورزش کند.

زخم دیابت

علت زخم دیابتی به دلیل بالا بودن سطح قند خون است. این زخم بیشتر در پاها شایع است؛ اما در دست‌ و شکم نیز دیده می‌شود. سطح بالای قند خون به اعصاب و عروق خونی، آسیب وارد می‌کند. به همین دلیل جریان خون در این نواحی کاهش می یابد. این امر سبب می‌شود تا بهبود زخم‌ها با تاخیر انجام شود. این عارضه ۱۵ درصد از بیماران را درگیر خود می‌کند.

کمای دیابتی

از کمای دیابتی به عنوان یک وضعیت اورژانسی یاد می‌شود. در این حالت بیمار با افت با افزایش بیش از حد قند خون مواجه است. ناتوانی در صحبت کردن،  تغییر وضعیت ذهنی، مشکلات بینایی، خواب آلودگی، ضعف، سردرد و بیقراری از نشانه‌های رایج‌ آن هستند.

روش‌های مراقبت از دیابت

کربوهیدرات‌ها را بشمارید

شمارش کربوهیدرات‌ها کلید مراقبت از دیابت است. آنها بیشترین تاثیر را بر سطح قند خون دارند. این موضوع برای افرادی که انسولین مصرف می‌کنند، اهمیت بیشتری دارد. میزان انسولین براساس کربوهیدرات دریافتی مشخص می‌شود. وعده‌های غذایی خود را یادداشت کنید و با استفاده از ترازو یا فنجان‌های اندازه‌گیری میزان کربوهیدرات دریافتی را مشخص نمایید.

وعده‌های غذایی متعادل داشته باشید

سعی کنید در هر وعده غذایی ترکیبی از نشاسته، پروتئین‌ها، چربی، میوه و سبزیجات داشته باشید. میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل سطح کربوهیدرات کمی دارند و در عوض منابع خوبی از فیبر هستند.

وعده غذایی خود را با داروهای تجویز شده هماهنگ کنید

پرخوری یا کم خوری در کنار داروهای دیابت می‌تواند منجر به کاهش یا افزایش قند خون شود. برای مثال نوشیدنی‌هایی که با شکر شیرین شده‌اند، کالری بالا و ارزش غذایی ناچیزی دارند. مصرف آنها قند خون را به سرعت افزایش می‌دهد.

ورزش کنید

با پزشک خود مشورت کنید تا با توجه به وضعیت سلامتی شما، یک برنامه ورزشی مناسب پیشنهاد دهد. برنامه ورزشی باید با رژیم غذایی و داروهای تجویز شده هماهنگ باشد. بهتر است به طور مرتب سطح قند خون را قبل و بعد از ورزش یادداشت کنید. هنگام ورزش مصرف آب را فراموش نکنید. کم آبی بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارد.

تاثیر ویروس کرونا روی بیماران دیابتی

مسئله‌­ای که افراد مبتلا به قند خون بالا با آن روبه­‌رو هستند در وهله­‌ی اول مسئله‌ی نتایج و عوارض شدیدتر است، نه احتمال بیشتر ابتلا به ویروس کرونا. این بیماران، در صورت ابتلا به کرونا علائم و عوارض شدیدی را تجربه می­‌کنند، چراکه سیستم ایمنی تحلیل می‌­رود؛ به­‌طوری که مبارزه با ویروس دشوارتر خواهد شد. از سویی دیگر ویروس به دلیل بالا بودن گلوکز خون می‌تواند رشد بیشتری داشته باشد. اگر دیابت به­‌خوبی کنترل شده باشد، خطر این­که فرد در اثر ابتلا به کووید-۱۹ علائم حاد را تجربه کند، به‌­اندازه­‌ی دیگر افراد عادی است.

نقش تغذیه در دیابت

هیچ رژیم غذایی از قبل تعیین شده‌ای برای افراد مبتلا به مرض قند وجود ندارد. برنامه‌های غذایی متناسب با نیازهای هر بیمار و عادات غذایی او تعیین شده و برنامه‌ریزی می‌شوند. هر رژیم غذایی  باید با میزان دریافت انسولین و سایر داروها متعادل گردد. مصرف غذاهای مختصر در طول روز، به جای مصرف یک یا دو وعده غذایی سنگین برای افراد مبتلا به مرض قند ممکن است سودمند باشد.

چند دستور غذا برای دیابت:

صبحانه:

• املت سبزیجات: با تخم مرغ، اسفناج، قارچ و پنیر کم چرب تهیه می شود. پروتئین و فیبر بالایی دارد و سیر کننده است.
• جو دوسر با میوه و آجیل: منبع عالی فیبر و فیبر است که به شما کمک می کند تا قند خون خود را کنترل کنید.
• ماست یونانی با میوه و گرانولا: صبحانه ای سالم و پر پروتئین که شما را تا ظهر سیر نگه می دارد.

ناهار:

• سالاد مرغ کبابی: با مرغ کبابی، سبزیجات تازه و سس وینایگرت تهیه می شود. کم کالری و کم چرب است و منبع خوبی از پروتئین و فیبر است.
• سوپ عدس: منبع عالی پروتئین و فیبر است و همچنین سیر کننده است.
• ساندویچ بوقلمون با نان سبوس دار: با نان سبوس دار، بوقلمون کم چرب، سبزیجات و سس کم چرب تهیه می شود. پروتئین و فیبر بالایی دارد و سیر کننده است.

شام:

• ماهی قزل آلا با سبزیجات بو داده: منبع عالی اسیدهای چرب امگا 3 است که برای سلامت قلب مفید است.
• مرغ تفت داده با برنج قهوه ای: با مرغ، سبزیجات و برنج قهوه ای تهیه می شود. کم کالری و کم چرب است و منبع خوبی از پروتئین و فیبر است.
• لوبیا چیلی: منبع عالی پروتئین و فیبر است و همچنین سیر کننده است.

میان وعده:

• میوه و آجیل: میان وعده ای سالم و پر فیبر که به شما کمک می کند تا قند خون خود را کنترل کنید.
• ماست یونانی: منبع عالی پروتئین است که به شما کمک می کند تا احساس سیری کنید.
• سبزیجات و هوموس: میان وعده ای کم کالری و کم چرب که منبع خوبی از فیبر است.

نکات:

• هنگام پخت و پز برای افراد دیابتی، استفاده از مواد مغذی و کم کالری را انتخاب کنید.
• از چربی های سالم مانند روغن زیتون و آووکادو استفاده کنید.
• فیبر خود را از طریق میوه ها، سبزیجات و غلات کامل افزایش دهید.
• قند و نمک خود را محدود کنید.
• به طور مرتب وعده های غذایی و میان وعده ها را میل کنید تا قند خون خود را ثابت نگه دارید.
• همیشه قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی خود با پزشک خود صحبت کنید.